Martine Harthoorn

Hoe ik de ‘stenen’ op mijn pad opruimde

In mijn puberteit was er veel verdriet in ons gezin. Binnen korte tijd overleden zes mensen die dicht bij ons stonden, door verschillende oorzaken. Onder hen waren ook drie heel jonge mensen. Het gaf veel rouw en verdriet. Als oudste van zes kinderen voelde ik onbewust – zonder dat iemand mij dit ooit had gezegd – dat het mijn taak was om voor mijn broertjes en zusjes te zorgen. Ik bracht ze naar bed, hielp in het huishouden, want er was veel verdriet in huis.

Op het eerste gezicht lijkt dit normaal; zoiets gebeurt in zulke omstandigheden gewoon. Maar onbewust ben ik gaan geloven dat ik alleen bestaansrecht had als ik voor anderen zorgde. Niemand heeft mij dat ooit verteld of wijsgemaakt, maar toch voelde ik dat zo. Ik dacht dat als ik niet voor anderen zorgde, ik niet mocht bestaan.

Deze overtuiging droeg ik een groot deel van mijn leven met me mee. Ik zorgde voor mijn man, voor mijn kinderen, voor pleegkinderen. Mensen om mij heen konden altijd met hun verhalen en moeilijkheden bij mij terecht. Waar er iets te zorgen viel, was ik er.

Maar ondertussen raakte ik steeds verder van mezelf verwijderd. Uiteindelijk kwam ik op een punt dat al dat zorgen voor anderen mij alleen nog maar stress opleverde. Toen dacht ik ineens: Wacht eens even, wie ben ik eigenlijk écht? Dit leidde tot een identiteitscrisis.

 

Een les om te leren

Aan dit verhaal is niemand schuldig. Het gebeurde gewoon zoals het was. Ik geloof dat God het zo heeft voorbeschikt en zie het nu als een van de lessen die ik in dit leven moest leren.

Maar intussen gaf ik de stress die ik voelde wel door aan mijn gezin. Ik rende van de ene zorgtaak naar de andere. Toen ik uiteindelijk besloot om mijn verhaal te ontrafelen, om ernaar te kijken en het te begrijpen, kwam er rust.

In die rust kregen mijn kinderen eindelijk het gevoel dat er ruimte voor hen was. Ze voelden dat ze mochten laten weten wat ze voelden. Bij sommigen van hen kwam toen ook een proces naar boven: zij voelden dat ik emotioneel niet altijd aanwezig was. Dat leidde tot momenten waarin we samen mochten kijken naar wat er speelde, en waarin zij het gevoel kregen dat ze écht gezien en gehoord werden.

Zo ontstond er uiteindelijk verbinding – met hen én met mezelf.

 

De stenen opruimen

Dit proces zorgde ervoor dat ik nu bijna geen stenen meer op mijn pad tegenkom. Als ik ze toch tegenkom, zoek ik iemand op waarvan ik weet dat die mij kan begeleiden. Deze ervaring heeft mijn leven veranderd. Het heeft mij geïnspireerd om mijn studies daarop af te stemmen en nu zelf vrouwen te begeleiden in dit proces.

Ik help vrouwen die, net als ik toen, niet meer weten hoe ze verder moeten. Vrouwen die merken dat ze te veel op hun bord hebben, die altijd voor anderen klaarstaan en zichzelf vergeten. Vrouwen die het gevoel hebben dat de kar die ze trekken te zwaar is, die gedrag bij hun kinderen zien waar ze geen raad mee weten of die zich afvragen wat ze zelf kunnen veranderen.

 

Herken jij de stenen op je pad?

Onze kinderen nemen onze overlevingsstrategieën over. Ze voelen dieper dan wij volwassenen en pikken alles razendsnel op. Kinderen willen hun ouders gelukkig maken en proberen op hun eigen manier de moeilijkheden van hun ouders op te lossen. Dat doen ze bijvoorbeeld door:

    • Heel lief en braaf te zijn, zodat papa of mama geen extra last heeft; ze willen voor je zorgen, je taken uit handen nemen om bijvoorbeeld voor broertjes en zusjes te gaan zorgen, in het huishouden te helpen en vooral met hun gedrag laten zien, ik help jou en los je problemen wel op.
    • Druk of lastig gedrag te vertonen, als een schreeuw om aandacht: Zie mij! Ik besta en voel jullie stress, maar weet niet wat ik ermee moet!; dus ga ik druk en vervelend doen maar onbewust vraag ik eigenlijk: Zien jullie niet hoe ik met mijn drukke gedrag jullie moeilijkheden probeer op te lossen.
    • Vermijdend gedrag te ontwikkelen: het idee dat ze alles alleen moeten doen, omdat hun ouders toch geen tijd of aandacht voor hen hebben; ze zeggen eigenlijk: papa en mama maak je maar niet druk om mij, ik kan het wel alleen en zo hebben jullie alle ruimte voor jullie moeilijkheden en hoef je je om mij geen zorgen te maken.
    • De ‘pineut’ te zijn, door altijd op het verkeerde moment op de verkeerde plek te zijn, ze zijn er bij als er een ruzie is, krijgen de schuld als er iets mis gaat in de klas, hebben het voor hun gevoel altijd gedaan. Het is alsof deze kinderen met hun gedrag roepen: Help ons gezin heeft pijn!

Misschien herken je jezelf hierin. Je kent je eigen ‘stenen’ wel. Tegelijkertijd weet je misschien niet hoe je ermee om moet gaan. Het is makkelijker om ze weg te stoppen en door te leven alsof ze er niet zijn. Je kunt ze vermijden door hard te werken, jezelf af te leiden met vrienden, je telefoon of andere bezigheden. Maar op de lange termijn helpt dat niet.

 

Gun jezelf vrijheid

Gun jij jezelf en je kinderen ook de vrijheid die ik heb gevonden? Neem dan eens contact met me op.

Klik hier voor het bijbehorende filmpje.

×